top of page

z Gabinetu Terapeuty - czyli studium przypadku Rozdwojenia Jaźni 
DID 
(dysocjacyjnej osobowoÅ›ci) 

Kilka sÅ‚ów o DID i poziomie jego skÄ…plikowania.

​

DID czyli dysocjacyjne zaburzenie tożsamoÅ›ci czym tak naprawdÄ™ jest? Okazuje siÄ™, że jest tak że kilka nazw, które obrazujÄ… czym może być dokÅ‚adnie DID. DID w gÅ‚ównej klasyfikacji ICD-10 i DSM-5 wczeÅ›niej funkcjonowaÅ‚o pod takimi nazwami jak osobowość mnoga, osobowość naprzemienna czy osobowość wieloraka i wedÅ‚ug mojej opinii takie pojÄ™cia bardzo dobrze obrazujÄ… z jakim typem zaburzenia siÄ™ stykamy. DID jest zaburzeniem dysocjacyjnym, które polega na wystÄ™powaniu przynajmniej dwóch osobowoÅ›ci u jednej osoby. Jest to kluczowa informacja, aby uzmysÅ‚owić sobie w jaki sposób potencjalnie funkcjonuje osoba z takim zaburzeniem. Wyżej wymieniony rodzaj dysocjacji spowodowany jest poprzez traumatyczne zdarzenia w dzieciÅ„stwie np. Å›mierć rodzica czy napady seksualne – choć także mogÄ… być, to po prostu bardzo trudne warunki funkcjonowania dziecka w Å›rodowisku rodzinnym, gdzie mogÅ‚y wystÄ™pować kryzysy emocjonalne. Dziecko, które nauczy siÄ™ dysocjować ma tendencjÄ™ do dysocjowania siÄ™ w późniejszych etapach swojego życia. DID charakteryzuje siÄ™ z tym, że wystÄ™puje w nim dezintegracja Ego w konsekwencji taka osoba posiada osobowoÅ›ci, które nie wiedzÄ… o swoim istnieniu, przez co za pomocÄ… okreÅ›lonego bodźca swoiÅ›cie „przeskakujÄ…” pomiÄ™dzy sobÄ…. W konsekwencji tego osoba z takim zaburzeniem może posiadać zaniki pamiÄ™ci, które nie sÄ… standardowym zapominaniem, a także mogÄ… wytworzyć swoje odrÄ™bne wspomnienia czy też tożsamoÅ›ci. Zdarza siÄ™ nawet, że mogÄ… utożsamiać siÄ™ z innÄ… pÅ‚ciÄ… czy posiadać inne preferencje seksualne, alergie czy nawet iloraz inteligencji. Celem tworzenia siÄ™ odrÄ™bnych osobowoÅ›ci jest ochrona osobowoÅ›ci pierwotnej przez zranieniem. Proces terapeutyczny w przypadku DID polega w gÅ‚ównej mierze na psychoterapii. Celem psychoterapii jest odnalezienie pierwotnej części pacjenta oraz integracja Ego, czyli scalenie wszystkich osobowoÅ›ci w caÅ‚ość, poprzez uzdrowienie traumatycznych doÅ›wiadczeÅ„ poszczególnych osobowoÅ›ci [2]

​

Jagoda Piluch

O przypadku z mojego Gabinetu

W odróżnieniu od powszechnego przekonania, terapia zaburzenia dysocjacyjnego tożsamoÅ›ci (DID) trwa w klasycznej psychoterapii zazwyczaj okoÅ‚o 14 lat.

 

W tym przypadku udaÅ‚o mi siÄ™ jednak wyleczyć i zintegrować osobowość klienta w niecaÅ‚e póÅ‚ roku, co stanowi przeÅ‚om w leczeniu silnie zaawansowanych zaburzeÅ„ psychicznych.​

ChciaÅ‚abym teraz poruszyć temat, który wynika z mojego doÅ›wiadczenia zawodowego. Pewnego dnia w moim gabinecie pojawiÅ‚a siÄ™ osoba z zdiagnozowanym zaburzeniem dysocjacyjnym tożsamoÅ›ci. Wyzwanie polegaÅ‚o na tym, że liczba osobowoÅ›ci byÅ‚a zdumiewajÄ…co duża – w poczÄ…tkowej fazie odnaleźliÅ›my 16 różnych osobowoÅ›ci, które naturalnie przechodziÅ‚y miÄ™dzy sobÄ….

​

Na poczÄ…tku nie byÅ‚am pewna, jak skutecznie komunikować siÄ™ z tymi osobowoÅ›ciami. Jednak okazaÅ‚o siÄ™, że zrealizowanie kontraktu, w którym wszystkie osobowoÅ›ci wyraziÅ‚y zgodÄ™ na scalenie, stanowiÅ‚o pierwszy krok ku pozytywnemu zakoÅ„czeniu terapii. Negocjacje te okazaÅ‚y siÄ™ dÅ‚ugotrwaÅ‚e. Klient, w trakcie tego procesu, ukazaÅ‚ mi, jak zÅ‚ożone i trudne byÅ‚y negocjacje, ponieważ niektóre osobowoÅ›ci nie chciaÅ‚y siÄ™ scalać, uznajÄ…c siebie za skutecznych obroÅ„ców, podczas gdy inne obawiaÅ‚y siÄ™ zjednoczenia z powodu wczeÅ›niejszych traum i cierpieÅ„.

​

OkazaÅ‚o siÄ™, że pierwszy etap dysocjacji u mojego klienta zaczÄ…Å‚ siÄ™ praktycznie od momentu narodzin, zwiÄ…zany z tragicznym wypadkiem samochodowym, który miaÅ‚ miejsce siedem dni po urodzeniu. To wÅ‚aÅ›nie w tym trudnym okresie klient opracowaÅ‚ pierwszÄ… osobowość która, teraz nazywaÅ‚aby siÄ™ psychopatÄ… - pomogÅ‚a mu przetrwać ten dramatyczny wypadek. Klient zapomniaÅ‚ o tym wydarzeniu, jednak późniejsze wywiady potwierdziÅ‚y autentyczność wspomnieÅ„. Ponieważ rodzina klienta potwierdziÅ‚a takÄ… sytuacjÄ™, choć klient nie wierzyÅ‚ że coÅ› siÄ™ takiego wydarzyÅ‚o.

​

Proces dysocjacji towarzyszyÅ‚ klientowi przez caÅ‚e życie, a tworzenie nowych osobowoÅ›ci czÄ™sto byÅ‚o wynikiem mechanizmów obronnych, zwÅ‚aszcza w sytuacjach, gdzie relacje stawaÅ‚y siÄ™ niewygodne. PojawiaÅ‚y siÄ™ też osobowoÅ›ci, których celem byÅ‚o wzmacnianie wiÄ™zi interpersonalnych. IstniaÅ‚y również nadrzÄ™dne jednostki, takie jak psycholog czy osobowość wÅ›ciekÅ‚a, skutecznie wspóÅ‚pracowaÅ‚y w obronie pierwotnej osobowoÅ›ci klienta.

​

Analiza zaburzenia dysocjacyjnego tożsamości była wyjątkowo trudna, ponieważ klient zdawał się pamiętać wszystko, chociaż czasem graniczyło to z majaczeniem. Jednakże, stopniowo okazało się, że zaniki pamięci były rzeczywiste i powracające, a nadrzędna osobowość psychologa miała pełną kontrolę nad wspomnieniami.

​

InteresujÄ…cym aspektem okazaÅ‚o siÄ™ również uczucie równolegÅ‚ych romansów do dwóch osób, które, po dokÅ‚adnej analizie i leczeniu traum, wydawaÅ‚y siÄ™ równorzÄ™dne. To odkrycie rozwiaÅ‚o wÄ…tpliwoÅ›ci klienta dotyczÄ…ce ewentualnej poliamorycznoÅ›ci, co byÅ‚o dla niego nieoczekiwanym doÅ›wiadczeniem.

Literatura

1. Rothschild B.. Ciało pamięta, psychofizjologia traumy i terapia osób po urazie psychicznym, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego (2014)
2. Strona internetowa. https://horyzonty.info/przymus-powtarzania. Dostęp 26.06.2023

bottom of page